W ostatnich latach globalny rynek transportu intermodalnego przechodzi dynamiczną transformację, której głównym motorem napędowym stała się automatyzacja procesów logistycznych. Rosnący wolumen przewozów, presja na efektywność i niedobór wykwalifikowanej siły roboczej w portach skłaniają operatorów do poszukiwania sposobów optymalizacji zarządzania zasobami.
Jednym z kluczowych elementów tego łańcucha są magazyny pustych kontenerów – często niedoceniane, a zarazem niezwykle istotne dla sprawnego obiegu jednostek ładunkowych między transportem morskim, kolejowym i drogowym.
Na tym polu szczególne znaczenie zyskała chińska firma ZPMC (Shanghai Zhenhua Heavy Industries Co., Ltd.), która opracowała zautomatyzowany magazyn pustych kontenerów (Automated Empty Container Depot – AECD). Rozwiązanie to rewolucjonizuje sposób, w jaki terminale zarządzają pustymi kontenerami, łącząc nowoczesną robotykę, systemy sterowania i sztuczną inteligencję.
Firma ZPMC – lider światowej automatyki portowej
ZPMC to jeden z największych światowych producentów dźwigów portowych i urządzeń przeładunkowych. Firma odpowiada za około 70% globalnego rynku suwnic nabrzeżnych typu STS (Ship-to-Shore) oraz suwnic placowych typu RTG (Rubber Tyred Gantry)
W ostatniej dekadzie przedsiębiorstwo intensywnie rozwija segment automatyzacji terminali kontenerowych, oferując kompleksowe systemy zarządzania ruchem, urządzenia autonomiczne oraz integrację z oprogramowaniem terminalowym (TOS – Terminal Operating System).
Projekt zautomatyzowanego magazynu pustych kontenerów to kolejny krok w strategii ZPMC, której celem jest pełna automatyzacja procesów portowych – od statku aż po plac składowy.
Zautomatyzowany magazyn pustych kontenerów – założenia projektu
Tradycyjne magazynowanie pustych kontenerów wymaga dużych powierzchni, licznych przeładunków i zaangażowania operatorów sprzętu. W efekcie proces ten jest kosztowny, czasochłonny i generuje ryzyko uszkodzeń kontenerów.
ZPMC, analizując potrzeby operatorów terminali i linii żeglugowych, opracowało koncepcję AECD – zautomatyzowanego magazynu pionowego, który pozwala na maksymalne wykorzystanie przestrzeni oraz minimalizację pracy ludzkiej.
System opiera się na automatycznych suwnicach bramowych i robotach magazynowych, które pobierają, transportują i układają kontenery w zintegrowanych wieżach składowych. W połączeniu z oprogramowaniem sterującym, magazyn funkcjonuje w trybie w pełni autonomicznym – od przyjęcia jednostki po jej wydanie na transport kolejowy, ciężarowy lub morski.
Technologia i infrastruktura systemu ZPMC
Architektura zautomatyzowanego magazynu pustych kontenerów opiera się na trzech kluczowych elementach:
- Wieże magazynowe – modułowe konstrukcje, w których kontenery są składowane pionowo, co redukuje zapotrzebowanie na powierzchnię o nawet 60% w porównaniu z tradycyjnym placem;
- System transportu automatycznego (AGV/ASC) – autonomiczne wózki i suwnice poruszające się po wyznaczonych torach, które obsługują operacje załadunku i rozładunku bez udziału człowieka;
- Zintegrowany system zarządzania (ZPMC Smart Port) – oprogramowanie analizujące dane w czasie rzeczywistym, koordynujące pracę urządzeń, przewidujące zapotrzebowanie na kontenery i optymalizujące kolejność operacji.
Całość tworzy ekosystem pozwalający na pełną synchronizację procesów między transportem morskim, kolejowym i drogowym, co znacząco zwiększa przepustowość terminala i zmniejsza koszty eksploatacyjne.
Korzyści dla operatorów portowych i kolejowych
Wdrożenie zautomatyzowanego magazynu pustych kontenerów przynosi szereg korzyści:
- Oszczędność miejsca – pionowa architektura pozwala przechowywać nawet kilkukrotnie więcej kontenerów na tej samej powierzchni.
- Redukcja kosztów operacyjnych – automatyzacja ogranicza liczbę potrzebnych operatorów i sprzętu ciężkiego.
- Większe bezpieczeństwo – eliminacja błędów ludzkich i ryzyka kolizji w strefach przeładunkowych.
- Ekologia i energooszczędność – systemy napędzane elektrycznie, regeneracja energii oraz optymalizacja ruchu pojazdów, co ogranicza emisję CO₂
- Integracja z koleją – bezpośrednie połączenie z torami załadunkowymi pozwala na szybki przeładunek kontenerów między magazynem a składami intermodalnymi.
Znaczenie dla transportu intermodalnego
Zautomatyzowany magazyn pustych kontenerów stanowi istotny element rozwoju zielonego i wydajnego transportu intermodalnego. Dzięki skróceniu czasu rotacji kontenerów, zwiększeniu dostępności jednostek oraz lepszemu zarządzaniu zasobami, możliwe jest płynniejsze funkcjonowanie całego łańcucha dostaw.
Dla operatorów kolejowych, którzy obsługują terminale suchych portów i punkty przeładunkowe w głębi lądu, takie rozwiązanie może oznaczać większą elastyczność operacyjną i krótsze czasy postoju składów. W kontekście rosnących przewozów na osi Chiny-Europa oraz rozwoju Nowego Jedwabnego Szlaku, technologie ZPMC mogą stać się kluczowym elementem modernizacji infrastruktury logistycznej w regionie Europy Środkowo-Wschodniej.
Wyzwania i perspektywy rozwoju
Choć system AECD ZPMC jest już wdrażany w kilku nowoczesnych portach Azji, jego adaptacja w Europie wymaga odpowiedniego dostosowania do lokalnych norm, warunków klimatycznych i procedur celnych.
Wyzwaniem pozostaje również wysoki koszt inwestycyjny, który jednak może zostać zrekompensowany przez długofalowe oszczędności i poprawę efektywności.
ZPMC zapowiada, że kolejne generacje systemu będą integrować elementy sztucznej inteligencji i analizy predykcyjnej, co umożliwi jeszcze dokładniejsze planowanie ruchu kontenerów oraz automatyczne prognozowanie zapotrzebowania w poszczególnych terminalach.
