W tym roku mija dziesięć lat od uruchomienia dwóch kluczowych ośrodków infrastruktury logistycznej na Litwie – terminali intermodalnych w Wilnie i Kownie. Obiekty te zostały utworzone jako projekty o strategicznym znaczeniu gospodarczym dla państwa, mające na celu promowanie zrównoważonych rozwiązań transportowych i optymalizację przepływów towarowych nie tylko na Litwie, ale i w całym regionie państw bałtyckich.
Różne kierunki – jeden cel
Wileński terminal intermodalny (VIT) został zaprojektowany z myślą o obsłudze przepływów w kierunku Wschód–Zachód, natomiast terminal w Kownie (KIT) wyróżnia się kluczowym znaczeniem dla osi Północ–Południe. Szczególną rolę odegrał tu projekt europejskiej linii kolejowej „Rail Baltica”, który otworzył możliwości przewozu towarów do Europy Zachodniej. Oba terminale powstały w ramach realizacji strategii rozwoju litewskiego systemu transportowego.
Dyrektor generalny spółki „LTG Infra”, należącej do grupy LTG i zarządzającej infrastrukturą kolejową, Vytis Žalimas podkreśla, że zarówno terminale w Wilnie, jak i w Kownie to nie tylko elementy infrastruktury logistycznej, ale również strategiczne „suche porty”, umożliwiające efektywniejsze zarządzanie przepływem ładunków.
„Oba terminale nie tylko zmniejszają obciążenie portu morskiego w Kłajpedzie, ale również ograniczają ruch ciężkiego transportu drogowego na drogach i ulicach miast. Bez wątpienia jest to istotny wkład w ochronę środowiska i zrównoważony rozwój transportu” – zaznacza V. Žalimas.
Dodaje również, że infrastruktura terminali jest konsekwentnie rozwijana. Na przykład w ubiegłym roku w terminalu w Kownie zaczął działać pierwszy mobilny przeładunkowy wózek kontenerowy – ważący 77 ton, wart niemal 700 tys. euro szwedzki sprzęt „Konecranes SMV 4628 CC5”. To ważny krok w kierunku zwiększenia wydajności i rozszerzenia oferty usług terminala. Wózek wyróżnia się uniwersalnością – może podnosić kontenery i naczepy o masie do 46 ton. Do tej pory takie mobilne urządzenia funkcjonowały jedynie w Wilnie i Kłajpedzie. Do 2027 roku planowane są inwestycje w rozwój infrastruktury w Palemonie w wysokości 26,5 mln euro.
Imponujące ładunki
Wileński terminal intermodalny, zlokalizowany obok stacji kolejowej Vaidotai, zajmuje powierzchnię 8 hektarów i jest największym tego typu obiektem na Litwie. Powierzchnia terminala w Kownie wynosi 5 hektarów.
VIT i KIT zostały zbudowane w strategicznie położonych lokalizacjach – w pobliżu głównych szlaków kolejowych i drogowych. Gwarantują one sprawne połączenie różnych środków transportu – lądowego, powietrznego i wodnego – oraz integrację z europejskimi korytarzami transportowymi. Oprócz korzyści gospodarczych, centra te przyczyniają się do redukcji zanieczyszczenia środowiska, wspierając zrównoważone sposoby przewozu ładunków.
W ciągu dekady oba terminale obsłużyły dziesiątki tysięcy kontenerów i różnorodnych ładunków. Obecnie maksymalna wydajność terminala w Kownie sięga do 200 operacji dziennie, a w Wilnie – do 170.
Przeładowywane są różne towary – od maszyn rolniczych, przez urządzenia przemysłowe, aż po jachty.
Jedną z najbardziej zapadających w pamięć operacji był przeładunek statku „Vytautas Didysis”. Ten należący do Narodowej Ekspedycji statek, którego transport wymagał wyjątkowej ostrożności i precyzji, został przewieziony z terminala na teren Polski, skąd wypłynął na Wisłę.
Oprócz cywilnego zastosowania, terminale odgrywają także istotną rolę w zakresie wzmocnienia bezpieczeństwa narodowego i zapewnienia mobilności wojskowej. Służą jako dodatkowe lokalizacje do załadunku ładunków wojskowych, umożliwiając szybki i bezpieczny transport sprzętu wojskowego zarówno w czasie pokoju, jak i w sytuacjach zagrożenia.
Perspektywy na przyszłość – zrównoważony rozwój
Zdaniem V. Žalima, transport intermodalny koleją będzie nadal się rozwijał, mimo postępu technologicznego w transporcie drogowym.
„Tendencje związane z oszczędnością paliwa i redukcją emisji CO2 pozostaną aktualne, dlatego terminale będą dalej rozwijać swoje usługi i wdrażać nowoczesne rozwiązania odpowiadające oczekiwaniom klientów. To dowód na dążenie Litwy do umacniania swojej pozycji w międzynarodowym systemie logistycznym i wkład w budowę zrównoważonej przyszłości” – mówi V. Žalimas.
Dodaje również, że przez dekadę VIT i KIT stały się nieodłączną częścią litewskiego systemu logistycznego i strategicznymi punktami na mapie transportowej Europy.
„Zrównoważone rozwiązania, niezawodna infrastruktura i rosnąca skala przewozów pokazują, że era transportu intermodalnego na Litwie dopiero się rozpędza” – podsumowuje szef „LTG Infra”.
